Hoa bìm bìm – Vẻ đẹp của sự giản đơn, mộc mạc và khiêm tốn

Hoa bìm bìm – cái tên gọi khiến nhiều người cảm thấy ấn tượng và thắc mắc về tên gọi này. Thực tế bìm bìm một loài hoa đẹp, có thân dây leo và sống dựa vào các loài cây khác. Để hiểu rõ hơn về hoa bìm bìm thì bạn đọc hãy cùng Vườn cây Ngọc Tân đi tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.

Giới thiệu về cây bìm bìm

Hoa bìm bịp là loài hoa quen thuộc với người dân Việt Nam, đặc biệt xuất hiện nhiều ở những vùng quê. Bìm bìm là loài cây ưa ẩm, ưa sáng, phát triển mạnh vào mùa mưa. Cây sinh trưởng ở các vùng có khí hậu nhiệt đới tại châu Mỹ và châu Á. Bìm bìm là loài dễ thích nghi với điều kiện môi trường và có sức sống mãnh liệt cùng độ che phủ tốt nên thường được nuôi trồng để có bóng mát.

Cây bìm bịp thuộc loại dây leo, cao từ 1,8 – 2,4m. Thân cây có màu xanh hoặc đỏ nhạt, lông trắng bao quanh thân. Lá cây có hình tim,  mỏng và cuống lá có lông. 

Hoa bìm bịp có hình phễu, rộng khoảng 5cm, mọc thành xim ở kẽ lá, từ 1 – 3 bông, thường nở vào buổi sáng và những ngày nhiều nắng. Tuy là loài hoa dại ven đường nhưng bìm bìm lại rất cuốn hút đến khó cưỡng, chúng toát lên sự mộc mạc, chân chất, thu hút mọi ánh nhìn.

Trong tiếng Anh, bìm bìm có tên là Morning Glory. Lý do là vì giống thực vật này hay nở hoa vào buổi sáng (morning), cánh hoa nở xòe ra ánh lên hào quang (glory).

Ban ngày khi trời nắng, cánh hoa nở xòe ra, giống như hình ảnh cái ô che nắng. Chiều đến hoặc lúc trời âm u, cánh hoa cụp vào, như chiếc ô đã gấp. Hoa bìm bịp tuy dễ trồng, chẳng cần phải chăm sóc gì nhiều nhưng hoa lại không giữ được lâu, sớm nở tối tàn.

Một số tên gọi của hoa bìm bìm

• Tên khoa học:  Ipomea sp 
• Tên tiếng Anh: Morning-glory
• Họ thực vật: Convolvulaceae (Họ bìm bìm)
• Tên tiếng Việt: Hoa bìm bìm hay hoa triều nhan,  hoa bìm bịp, có tên biệt dược trong Đông y là “khiên ngưu tử”

Đặc điểm của hoa bìm bịp:

• Cây có đặc tính khá kỳ lạ: cây leo nhờ thân cuốn nhưng chỉ quay theo đúng hướng ngược kim đồng hồ.
• Điều kỳ lạ thứ hai là hoa có thể đổi màu sắc từ lam nhạt sang hồng hoặc tím từ sáng đến chiều. Lý do là vì sáng sớm, hoa bắt đầu phân giải chất đường và giải phóng khí CO2 ra ngoài, vì vậy, độ kiềm trong hoa tăng lên do nồng độ acid giảm xuống, nên hoa có màu lam nhạt. Khi mặt trời lên cao, hoa bắt đầu hấp thụ thêm CO2 làm cho độ acid trong hoa tăng lên, nên hoa có màu hồng hoặc tím. 
• Hoa có hình chuông mọc ở kẻ lá, bông hoa khá mỏng manh và có nhiều màu đẹp mắt.

Công dụng hoa bìm bìm

Hoa bìm bìm là một loài hoa có nhiều công dụng “đáng nể” nhất. Hoa bìm bìm không chỉ giúp trang trí mà còn giúp bảo vệ môi trường, chữa bệnh,…

Là loài hoa giúp bảo vệ môi trường

Nhắc đến hoa bìm bìm thì điều ấn tượng đầu tiên là loài hoa này có khả năng bảo vệ môi trường. Hoa bìm bìm có khả năng hấp thụ một số các loại khí độc hại như: sulfur dioxid, fluorine hydrid, carbon dioxid, chlorin và hydrogen sulfidcarbon, dioxid, chlorin… và nhiều bụi bẩn trong không khí.

Không chỉ có vẻ đẹp mộc mạc mà cây còn mang đến không khí trong lành, không độc tố và giúp cho ta có một cuộc sống tốt đẹp hơn. Vì vậy, loài hoa này không chỉ đẹp và còn giúp báo vệ môi trường sống của chúng ta.

Là loài hoa phi thường biết dự báo thời tiết

Một trong những điều tuyệt vời của hoa bìm bìm mà chúng ta không thể bỏ qua đó chính là khả năng dự báo thời tiết. Với nhiều người nông dân thì họ đã dựa vào đặc tính này để chủ động hơn về thời tiết cho việc chăm sóc ruộng đồng của của mình.

Cụ thể, với đặc tính cánh mỏng, cây dây leo yếu ớt nên hoa không có khả năng chịu được thời tiết mưa. Khi nào cánh hoa bìm bìm có dấu hiệu rụp xuống thì chỉ tầm sau đó 15-25 phút là trời sẽ có mưa ngay.

Hiệu quả chữa bệnh đỉnh cao

Nói về tác dụng của hoa bìm bìm thì không thể bỏ qua khả năng chữa bệnh hiệu quả của loài hoa này.

Theo kinh nghiệm dân gian thì lá bìm bịp có thể chữa bệnh phù thũng, đái dắt, lợi tiểu…. Hạt thì được dùng để chữa bệnh phù thận; trong việc làm đẹp thì hạt bìm bìm còn được dùng để chữa tàn nhang, nám da cực kỳ hiệu quả.

Ý nghĩa hoa bìm bìm

Ở Việt Nam, mỗi khi nghe đến ý nghĩa hoa bìm bìm, người ta thường nghĩ ngay đến câu tục ngữ “giậu đổ bìm leo”. Họ cho rằng đây là loài cây có tính xấu, chuyên lợi dụng các loài cây khác để phát triển. Vì vậy mà có ít người trồng bìm bìm làm cảnh. Tuy nhiên, trái với những định kiến xấu đó, ý nghĩa của hoa bìm bìm lại rất đáng quý, đáng trân trọng. 

Loài hoa mỏng manh này được ví như người con gái có tấm lòng sẵn sàng hy sinh, khiêm tốn và giản dị. Bên cạnh đó, do đặc tính dễ thích nghi trong mọi điều kiện, bìm bìm còn là biểu tượng của sự bền bỉ, ý chí kiên cường biết vươn lên trong cuộc sống.

Sự tích hoa bìm bìm

Ngày xửa, ngày xưa khi mà các loài hoa chưa màu sắc như bây giờ. Một hôm, có một cô Tiên từ trên trời bay xuống, áo của cô có dải lụa bay phấp phới, có màu xanh, đỏ, tím, vàng rất đẹp.

Bên bờ dậu, Bìm Bìm cố vươn mình để ngắm cô Tiên xinh đẹp, rực rỡ ấy. Bỗng cô Tiên sà xuống bên Bìm Bìm và hỏi: “Bìm Bìm ơi! Có thích màu áo tôi không?”. 

Bìm Bìm liền trả lời ngay:

– Em thích lắm, nhất là màu tím.

Cô Tiên nói :

– Thế thì cô sẽ cho mấy viên ngọc quí để em có thể hóa phép ra các màu mà em thích nhé.

Nói xong, cô Tiên đưa cho Bìm Bìm bốn viên ngọc lấp lánh rồi bay đi mất. Bìm Bìm cảm ơn cô Tiên rồi càng vươn lên cao nữa. Thấy trên giàn có chùm nụ mướp, Bìm Bìm nghĩ thầm: “Ta sẽ cho nụ mướp một viên ngọc quý mới được!”. Và Bìm Bìm tung viên ngọc vàng vào chùm nụ mướp, bỗng nhiên tự khắc nụ mướp nở ra một đám hoa vàng sáng rực cả góc vườn. Ong và bướm thi nhau đến xem tới tấp.

Bìm Bìm lại tụt xuống phía dưới, thấy mấy cây mào gà sắp nở hoa: “À! Phải cho các bạn này viên ngọc màu đỏ mới được!”. Và Bìm Bìm tung viên ngọc màu đỏ vào đám nụ hoa mào gà. Tức thì đám nụ nở ra một đám hoa màu đỏ thắm đẹp như màu cờ, thu hút mọi ánh nhìn. Mấy chú Gà Trống trông thấy còn tưởng là mào của mình.

Bìm Bìm nhìn lên trời thấy toàn mây trắng. Bìm Bìm nghĩ thầm: “Phải tung viên ngọc màu xanh lên trời mới được!”. Và Bìm Bìm tung viên ngọc màu xanh lên trời. Tức khắc mây trắng biến đi mất, bầu trời trong xanh soi bóng xuống mặt hồ nước cũng trong xanh.

Bìm Bìm bỗng nhớ tới viên ngọc màu tím, màu tím mà Bìm Bìm thích nhất. Bìm Bìm tung viên ngọc tím lên đầu mình. Tức khắc Bìm Bìm nở hoa màu tím dịu như áo cô Tiên. Cô Tiên mà trông thấy chắc cũng phải khen: “Bìm Bìm tím đẹp quá!”

Cách trồng và chăm sóc cây hoa bìm bìm tím

Thời gian hoa bìm bìm nở rộ từ tháng 7 đến tháng 9. Cây bìm bìm có các giồng sau:

• Bìm bìm hoa tím giống Nhật Bản: là loại hoa cp1 cánh nhỏ và hoa cánh lớn, chủng loại phong phú.
• Bìm bìm hoa tím giống phương Tây: loài cây này phát triển nhanh, hoa nở nhiều.
• Bìm bìm hoa tím loại cải tiến: dáng hoa rất phong phú.

 Cách trồng hoa bìm bìm

Thời gian thích hợp gieo trồng là tháng 5 – 6. Do hạt rất dày vì thế các bạn nên dùng dao rạch xung quanh hạt và ngâm hạt trong nước một đêm trước khi tiến hành trồng, để hạt thấm nước. 

Nên cắm hạt ở độ sâu 2cm trong đất trồng và trồng trong chậu số 3. Đất trồng gồm đất Akadama hạt nhỏ, đất mùn và than mụi rơm với tỉ lệ lần lượt 5:4:1. Chú ý tưới nhiều nước và đặt chậu cây ở vị trí có đủ ánh nắng.

Sau khi cây ra khoảng 3 lá nên tiến hành chuyển cây sang trồng trong chậu số 5. Đất trồng gồm đất Akadama hạt nhỏ, đất mùn và than rơm với tỉ lệ 5:3:1.

Sau khi cây ra 10 lá nên kiểm tra dây leo, nhánh thô để cây phát triển tự nhiên và thuận lợi. Chú ý ngắt bỏ chồi ngọn ở nhánh non và yếu để giúp nhánh phát triển tốt hơn.

Chú ý: Nhớ Phun thuốc phòng trừ sâu bệnh cho cây.

Điểm quan trọng:

• Đặt cây bìm bìm ở vị trí có đủ ánh nắng.
• Thường xuyên tưới thêm nước sau khi bề mặt đất trong chậu đã khô.
• Không để rễ cây bị tổn thương trong quá trình đổi chậu trồng
• Bìm bìm hoa tím giống tây phương cực kỳ hiếm thấy ở Nhật.

Hoa bìm bìm mang trong mình vẻ đẹp mộc mạc, giản dị với nhiều công dụng đặc biệt khó có loài hoa nào có được. Loài hoa xinh xắn như này chắc chắn sẽ không thể thiếu trong khu vườn xinh đẹp của bạn được.