Cây hoa xương rồng bát tiên: đặc điểm, ý nghĩa, cách trồng và chăm sóc

Nhờ vào vẻ đẹp dịu dàng cùng với những chiếc gai quanh thân vừa lạ và độc nên cây hoa xương rồng bát tiên được khá nhiều gia đình lựa chọn làm hàng rào hoặc làm cảnh cây còn trồng mang ý nghĩa phong thủy.

Đặc điểm cây hoa xương rồng bát tiên

Người dân Madagascar đã trồng cây Bát Tiên từ lâu đời, khoảng trên mấy trăm năm nay. Sau đó người Thái Lan, Trung Quốc đã nhập về trồng khoảng trên 200 năm. Lúc đầu cây chỉ có 2-4 cánh hoa, sau khi người Châu Phi, người Thái Lan, Trung Quốc tìm cách lai tạo cho ra được cây Bát tiên có 8 hoa to, màu sắc đẹp nên đặt tên là Poisien (Bát Tiên).

• Tên gọi dân gian: Hoa Bát Tiên, Cây Hoa Mão Gai.
• Tên khoa học:Euphorbia millii
• Thuộc họ: xương rồng
• Nguồn gốc: Được du nhập từ vùng Madagascar.

Thân: đa dạng về màu sắc (màu xanh,  nâu đỏ, nâu tím… ), có nhựa mủ và gai, hình dạng và màu sắc của gai cũng rất phong phú (gai đơn, gai kép…)

Lá: có nhiều hình dạng: hình bầu dục dài, bầu dục ngược, bầu dục tròn, thuôn dài, hình mác, hình tròn…. phần lớn các cây có lá màu xanh bóng, một số ít màu xanh sáng .

Hoa: cây Bát Tiên có hoa rất phong phú đầy đủ màu sắc: trắng, xanh, đỏ, tím, vàng, đốm, sọc. Cây rất sai hoa, mỗi nách lá đều có một vòi hoa rất to, vừa đẹp vừa lâu tàn (từ 2-6 tháng), với phát hoa to dài, mang bầu hoa chung gọi là cyathium dạng hình chuông, ngoài cùng có hai lá bắc  mà người ta thường nhầm là cánh hoa.

Cây Bát Tiên có sự phát triển hoa đơn giản thu gọn trong một cụm hoa hình chuông gọi là Cyathium, bên ngoài là hai phiến có màu sắc rất đẹp, hình bầu dục, có một đường gân giả ở giữa là hai lá bắc. Từ lá bắc mới nảy ra chồi nách, cứ như vậy chùm hoa mới có nhiều tầng chồng lên nhau. phát hoa ban đầu ra hai lá bắc (gọi là tầng thứ nhất), từ hai lá bắc nảy lên hai chồi nách với 4 lá bắc( tầng thứ hai), từ 4 lá bắc nảy thêm 4 chồi nách với 8 lá bắc. lúc này có 8 hoa rất đẹp nên được gọi là Bát Tiên

Kế đến là 5 cánh hoa hình bán nguyệt rất nhỏ, có thể màu vàng, màu nâu. Bên trong là chùm hoa đực, mỗi hoa đực gồm có cọng nhụy đực, tận cùng là bao phấn nhỏ, cao vừa đủ nhú khỏi 5 cánh hoa, ở giữa Cyathium là bầu noãn, phình to chứa 3 buồng 6 tiểu noãn.

Tác dụng của cây xương rồi bát tiên

Là một loại cây trồng có ý nghĩa lớn. Người ta trồng cây xương rồng bát tiên thành cây nội thất, cây văn phòng, cây công trình. Cây có thể để ở bàn làm việc, ban công, làm hàng rào, trồng thành bụi lớn ở trong sân vườn…

Là loại cây hoa có nhiều ý nghĩa. Nó có thể sống trong những điều kiện khắc nghiệt được mà nó vẫn nở những chùm hoa đẹp đẽ, kiêu sa. Chính vì vậy loại cay này mang đến niềm tin về ý chí, nghị lực, lòng quyết tâm, sự ngay thẳng dám vượt qua khó khăn thử thách để trường tồn. Cây xương rồng bát tiên cũng được dùng làm quà tặng thể hiện sự chân thành chúc cho người được tặng gặp nhiều may mắn, xua đi tà.

Lưu ý, nên đặt cây xương rồng bát tiên ở những nơi phù hợp như ban công, cổng nhà… để chống lại các luồng sát khí có hại cho ngôi nhà của bạn. Có nhiều bạn thắc mắc có nên để cây xương rồng trên bàn làm việc, bạn có thể tham khảo chi tiết ở phần trước Chậu cây xuất khẩu có chia sẻ nhé.

Đây là loại cây mà cả phương đông và phương tây ưa chuộng. Tuy nhiên với mỗi khu vực, cây xương rồng bát tiên lại có ý nghĩa riêng. Chẳng hạn ở như phương Tây, trồng cây xương rồng bát tiên là một cách để tưởng nhớ tới Jesus và tin rằng Chúa sẽ phục sinh. Ở phương đông, cây xương rồng bát tiên tượng trưng cho 8 vị tiên hợp sức lại để xua đuổi tà ma, chống lại những thế lực xấu xa.

Ý nghĩa cây xương rồng bát tiên

Là một loài hoa mang ý nghĩa tượng trưng cho sự may mắn hạnh phúc trong gia đình. Tượng trưng cho một tình yêu nồng nàn, say đắm nếu những gia đình nào được tặng hoa này chắc chắn sẽ được hạnh phúc viên mãn về sau.

Các cô gái và chàng trai yêu nhau được tặng thì tình yêu của họ dù có khó khăn chông gai đến bao nhiêu cũng có thể vượt qua, tạo nên một tình yêu viên mãn nhất.

Ngoài những ý nghĩa tốt lành trong cuộc sống Bát Tiên còn sở hữu việc đuổi tà ma quỷ. Mang lại những vượng tốt trong nhà.

Cây có gai có thể cản phá những điều xui xẻo từ chiếc gai mang lại.

Trồng cây trước sân không chỉ đem lại vẻ đẹp cho nhà bạn mà còn giúp cho gia chủ được nhiều sự may mắn trong cuộc sống.

Cây Phù hợp với rất nhiều tuổi và mệnh khác nhau. Theo nguyên cứu phong thủy những người cầm tinh con rồng và thìn thì cực kỳ có lợi giúp cho công việc trở nên thuận buồm xuôi gió, tình yêu cũng được suôn sẻ.

Cây Bát Tiên có thể trồng được mọi nơi trong nhà ngoài sân ngoài vườn đều được nhưng KIÊNG KỴ trồng trong phòng ngủ nhất là những cặp vợ chồng sẽ khiến vợ chồng lục đục, bất hòa với nhau.

Cách trồng và chăm sóc cây xương rồng bát tiên

Lúc ban đầu chúng ta phải làm sao tạo cho được môi trường khí hậu gần với môi trường khí hậu gốc, dần dần chúng ta mới tập cho nó quen dần thời tiết , khí hậu môi trường ở nơi chúng ta đang trồng, nghĩa là phải thuần hoá dần cây Bát Tiên theo khí hậu của Việt Nam, kế đến kỹ thuật trồng là quan trọng nhất, phải biết cho rõ một số điều kiện cần thiết để cho cây sống mạnh, siêng ra hoa, hoa lâu tàn…

1. Chậu trồng cây

Cây Bát Tiên thường có thân nhỏ, trồng lâu năm mới phát triển, nhưng cây cũng không to lắm, nên không cần phải có chậu lớn.

Thật ra có chậu nào trồng chậu đó cũng được, nhưng trồng làm cảnh cần phải có chậu đẹp như chậu Bát Tràng, chậu Minh Long, nó vừa bền lại vừa đẹp, bình thường ta trồng chậu bằng đất, khoảng 2-3 dm đường kính là được. Chậu đất nung vừa rẻ tiền vừa tiện lợi rất phù hợp trồng cây Bát Tiên.

Những người có tiền, có thể đặt làm chậu men đề tên “Bát Tiên Phước Lộc Thọ Toàn “ với nhiều hoa văn và màu sắc rất đẹp.

Nếu đơn giản thì dùng chậu nhựa cũng được.

2. Đất  trồng xương rồng bát tiên

Là điều quan trọng thứ hai. Đất phải tơi xốp, không có đất sét, không có phèn, phải phơi khô để diệt hết vi khuẩn, hết côn trùng, làm sao khi tưới nước phải rút hết ngay. Theo tài liệu của Thái Lan và theo kinh nghiệm của nhiều nghệ nhân thì thành phần đất trồng cụ thể như sau:

3 phần đất thịt hoăc đất phù sa.
1phần vỏ đậu phộng đã ngâm mục.
1phần vỏ xơ dừa đã ngâm mục
2phần phân chuồng và một ít phân bánh dầu đã xay nhuyễn.
2 phần tro trấu.
1 phần phân hoá học và thuốc linh tinh rất ít, như các loại phân vôi, phân lân , thuốc trừ kiến.v.v…

Tuy nhiên, tuỳ theo từng vùng có những nguyên liệu nào nhiều và rẻ tiền thì cũng có thể sử dụng để thay thế hoặc thêm bớt hoặc thay đổi thành phần cho thích  hợp, miễn sao đất trồng phải tơi xốp, rút nước nhanh và đủ chất dinh dưỡng cho cây phát triển là được.

Các thành phần trên phải mua tập trung một chỗ, trộn cho đều, sau đó phơi nắng cho thật khô để diệt hết vi khuẩn, có thể trộn thêm thuốc trừ sâu và thuốc trừ kiến như  BaSudin 10H, nay đổi tên là Vibasu 10H dạng viên nhỏ. Sát trùng đất là rất cần thiết  nhằm tránh côn trùng , sùng, ốc, quấn chiếu, kiến đục khoét rễ cây làm ảnh hưởng tới sự phát triển của cây.

Cách trồng xương rồng bát tiên

Trước khi bỏ đất vào chậu thì cần phải bỏ ở dưới đáy chậu một lớp gạch đá nhỏ, nhưng phải lớn hơn lỗ chậu. Mục đích để thoát nước nhanh cho cây và khi chêm gạch nên lưu ý đừng để cho rễ cây sao này có thể chui vào  lỗ thoát nước, làm bít những lỗ này.

Cho hỗn hợp đất và tro trấu đã chuẩn bị sẵn vào chậu đến cỡ khoảng nữa chậu rồi mới đặt cây Bát Tiên vào, canh cho ngay ngắn rồi mới tiếp tục bỏ thêm chất liệu trồng vào, đến cỡ khoảng 8/10 chậu là vừa, để khi tưới nước, nước không tràn ra bên ngoài chậu làm dơ bẩn.

Mới trồng nên tưới nước cho vừa đủ ẩm, nên cắm một cây nọc nhỏ, cột giữ chặt thân cây lại không cho cây bị lay động.

Cây mới trồng nên để vào chỗ râm mát, mỗi ngày chỉ nên tưới nước một lần, ít ngày sao cây sẽ mọc rễ, đâm chồi, ra lá mới chừng đó mới cần tưới phân tăng trưởng NPK 30-10-10, pha 10gam/10lít nước, cỡ từ 7 đến 10 ngày tưới một lần cây sẽ phát triển tươi tốt. Đến chừng nào cây mập mạp trưởng thành mới tưới thúc bổ sung thêm phân hoá học NPK 15-30-15, để kích thích cây ra hoa.

Sang chậu

Sang chậu cũng không khác mấy cách trồng. Sau khi trồng 1-2năm cây sẽ cao to lên nhưng dần dần ốm yếu, ít ra hoa , là do cây đã ăn hết phân, nên phải nhổ cả cây lên trồng lại hoặc sang qua chậu khác to hơn cho phù hợp với kích cỡ của cây hiện tại.

Sang chậu hoặc trồng lại đều phải thay đất mới, có thể thay một phần hoặc thay hết.

Muốn nhổ cây lên  phải lấy dao xoắn đào đất ở sát vành chậu bỏ bớt ra ngoài, cho đất trồng tách ra khỏi vành chậu, sao đó mới lắc  nhẹ từ từ nhổ cả cây lên, xem xét kỹ bộ rễ, có thể lấy tay bẻ bỏ bớt đất dính theo bộ rễ, cắt bỏ bớt rễ nào bị hư thối hoặc rễ nào đã khô chết, đồng thời cũng cắt tỉa bỏ bớt những nhánh nào quá già, hoặc nhánh nào mọc quá dày cho thông thoáng, những nhánh đã cắt đi này có thể đem giâm trồng lại được.

Trồng cây trở lại vào chậu mới hay cũ cũng như cách trồng lúc trước, cũng để vào chỗ râm mát một thời gian để cây sống mạnh rồi từ từ mới đem ra để ngoài nắng vài tiếng rồi mới đem vào, cho cây quen chịu nắng dần rồi mới để hẳn ở ngoài nắng được,  nếu để ngoài nắng ngay thì cây sẽ bị cháy lá.

Bón phân cho xương rồng bát tiên

Mặc dầu khi trồng cây, trong đất đã có trộn phân rồi, thường là phân hữu cơ,  tuy nhiên khi cây sống lâu ngày đã ăn hết phân, cần phải bón bổ sung thêm hoặc bón thúc thêm để kích thích cây ra hoa bằng phân hoá học. Thành phần chính trong phân là:

Đạm (N): là chất dinh dưỡng căn bản nhất, cây cần rất nhiều chất đạm để tăng trưởng phát triển, đâm chồi,  nảy tược ra lá, giúp cây quang hợp tốt, mập mạp, xum xuê, cành nhánh to…
Lân (P): là loại phân quan trọng thứ hai, kích thích cây ra hoa mạnh, nhanh, ra trái to, chất lượng hạt chắc, tỷ lệ nảy mầm cao….

Kali (K): giúp cây hấp thụ tốt các chất dinh dưỡng khác, ra chồi lá to, mập, cây cứng cáp, đứng thẳng, không đỗ ngã. Kali còn làm cho hoa to, màu sắc đẹp và hoa lâu tàn.
Ngày nay các nhà sản xuất phân đều chế biến, pha trộn nhiều thành phần hỗn hợp gọi là phân NPK cộng với phân vi lượng, với nhiều loại tên như: phân tăng trưởng, phân kích thích,… thường dùng để bón cho cây con có tỷ lệ đạm cao như :
Loại phân NPK 30-10-10 : trong đó tỷ lệ phân đạm là 30, lân là10, kali là 10. Loại phân này có nhiều đạm, nên khi tưới cây sẽ tăng trưởng nhanh, ra nhiều chồi lá, cây mập mạp, thường dùng bón cho cây con hoặc cây mới trồng.
Loại phân NPK 15-30-15: đây là loại phân có tỷ lệ lân cao, giúp cây ra hoa nhanh, hoa to, dễ đậu trái.
Loại phân NPK 10-10-30 : có tỷ lệ Kali cao (30) dùng bón cho cây sắp và đã ra hoa để có được hoa to, hoa đẹp hoa lâu tàn, đồng thời giúp cho cây cứng cáp, không đỗ ngã …
Đó là 3 loại phân căn bản nhất:
Loại 30-10-10 : cho cây con
Loại 15-30-15 : cho cây trưởng thành
Loại 10-10-30 : cho cây sắp ra hoa

Tuy nhiên các loại phân này cũng gây bất tiện cho người trồng, nghĩa là bắt buộc phải trồng cây cùng lúc cùng cỡ: khu nào trồng cây con thì phải trồng toàn cây con, khu nào trồng cây trưởng thành thì phải trồng toàn cây trưởng thành để thuận tiện cho vịêc tưới phân.

Nếu vườn to thì mỗi loại cây có thể xếp thành nhóm riêng. Còn nếu vườn nhỏ trồng cây đủ cỡ cây con có cây trưởng thành có, cây ra hoa cũng có thì rất khó cho việc bón phân.

Vì vậy các nhà sản xuất đưa ra loại phân thứ tư là NPK 20-20-20 trong đó tỷ lệ đạm, lân, kali đều là 20 được dùng để bón cho bất cứ giai đoạn nào của cây, cây sẽ luôn tươi tốt và ra hoa, hoa cũng đẹp và lâu tàn. Loại phân này thực sự tốt và thích hợp cho những người có vườn nhỏ.

 Lưu ý : cách bón phân cũng phải tính cho cân đối, nếu bón hoài một thứ phân sẽ làm dư lượng

• Dư đạm cây sẽ rất mập mạp, cành lá xanh tươi, lá to quá cỡ làm cho ngọn cây oằn xuống dễ đỗ ngã hoặc gãy, đồng thời thu hút nhiều sâu rầy, và cây dễ bị thối nhũng. Cây dư đạm phải ngưng tưới đạm, chỉ tưới lân và kali, cây sẽ cứng cáp trở lại.
• Khi thiếu đạm cây sẽ ốm yếu, lá nhỏ, không xanh tươi, có khi vàng úa, chậm lớn, ít hoặc không ra hoa, cây cằn cỗi. Gặp trường hợp này phải tưới loại phân có nhiều đạm, cây sẽ trở lại mập mạp.
  §Khi dư lân, cây sẽ ra hoa sớm, cây sẽ mau già, cây cứng cáp khác thường, lá nhỏ… nên giảm tưới lân và bón thêm phân đạm.
• Khi thiếu lân lá xanh đậm, nhỏ, ngắn, hẹp và dày, trông bất thường, bộ rễ yếu không phát triển được làm cây cằn cỗi, hoa nhỏ, không đậu trái, nếu có thì hạt lép.
• Khi dư Kali thì lá chuyển sang màu vàng rồi cháy khô, cây ngưng phát triển, có khi héo rũ. Gặp trường hợp này cần ngưng tưới phân có nhiều kali mà tưới thêm phân đạm, cây sẽ trở lại bình thường.
• Khi thiếu Kali cây ngưng phát triển, lá già trở nên vàng rất nhanh và khô rụng, lá non không to, mọc chụm lại do không hấp thụ được các loại phân khác, cây èo uột rồi chết dần.

Tưới nước

Cây Bát Tiên rất cần nước , trồng ở Thành phố Hồ Chí Minh, vào mùa nắng có thể tưới mỗi ngày một lần vào mùa mưa thì 2-3 ngày tưới một lần cũng được tuỳ theo đất trồng trong chậu khô nhiều hay ít nhưng tốt nhất là xem đất trên mặt chậu nếu khô thì tưới.

Mỗi lần tưới phải tưới cho đủ nước, để nước thấm sâu xuống đáy chậu, phải đục lỗ thoát nước để nước không ứ đọng gây thối rễ.

Lưu ý “ cây mạnh phải tưới nhiều nước, cây ýêu tưới ít nước và cây mới trồng không nên tưới nước chỉ phun sương mà thôi”.

Thông gió

Cây Bát Tiên cũng cần phải thông gió, nên trồng trên cao càng tốt và phải xếp theo thứ tự cây cao theo cây cao, cây thấp theo cây thấp và khoảng cách phải hơi xa một tý cho gió vào được khắp vườn, không để cây nhỏ phải ở giữa các cây lớn. Tốt nhất nên làm kệ có nhiều tầng cao thấp tầng này cách tầng kia 20 cm là vừa.

Ánh sáng

Cây Bát Tiên cần rất nhiều ánh sáng mới tốt, hoa mới đẹp, nhưng cây mới trồng phải để nơi râm mát, bao giờ cây sống mạnh mới đem dần dần ra ngoài nắng, phải tập cho cây quen dần , cây mới chịu được nắng 100%. Mùa nắng cây thường ra hoa nhiều hơn mùa mưa.

Nhiệt độ

Cây Bát Tiên thính hợp được với nhiệt độ của môi trường tại TP Hồ Chí Minh, đa số cây trồng đều sống mạnh và siêng ra hoa.

Phòng trừ bệnh

Cây Bát Tiên rất dễ trồng và ít bị bệnh, chỉ có bệnh nấm mốc là cần phải phòng trị :

Bệnh nấm mốc

Cây Bát Tiên qua tháng mưa nếu tưới nước nhiều quá nhất là về đêm, khi quá ẩm cây sẽ dễ bị mấm mốc.

Nấm thường bám vào gốc cây quá già, có nhiều cây con nhỏ dài đặc ở dưới gốc, hoặc cỏ rác bám lấy gốc cây, cây quá ẩm nên sinh nấm. Nấm cũng thấy trên lá già bị che khuất không có ánh nắng mặt trời, nấm thường bám vào mặt dưới của lá, có khi đóng dầy và ăn lên đến mặt trên.

Đối với trường hợp này nên làm vệ sinh, tỉa bỏ những nhánh dư thừa, nhỏ cỏ rác, cắt bỏ lá già. Nếu trường hợp bị nặng thì phun thuốc trừ nấm Aliette.

Bệnh đốm lá

Đây là bệnh khá phổ biến vào mùa mưa. Trên lá bị đọng nước hoặc bị thương thường thấy có một đốm nhỏ, màu đen, rồi lan dần ra một đốm to, bên trong màu đen , bên ngoài màu vàng, rồi lan rộng ra cả nửa lá, lá đó sẽ vàng úa và rơi rụng. Trường hợp lá rụng thì không sao, nhưng khi lây qua lá khác thì phải phun thuốc trừ ngay nếu không thì bệnh sẽ lây lan cả cây rụng hết lá chỉ còn một chùm đọt trông rất xấu xí. Có thể phòng trừ bằng cách phun thuốc Aliette hoặc Benlat.

Phòng trừ sâu rầy

 Vườn trồng Bát Tiên phải thường xuyên làm vệ sinh, dọn sạch rác, nhổ sạch cỏ chung quanh. Nếu môi trường thoáng mát thì không có kiến dế sâu rầy phá hoại và mang mầm bệnh đến, nhất là nên cách ly cây bị bệnh, cũng như cây mới mua về phải phun thuốc xử lý trước khi trồng thì khỏi sợ sâu rầy và bệnh lây lan ra các cây khoẻ mạnh trong vườn.

Rệp sáp hay rầy bông

Rệp này hay xuất hiện khi có kiến, rệp này bên ngoài được bao bọc bởi một lớp bông màu trắng như sáp không thấm nước.

Rệp này hút ăn nhựa cây, tiết ra một chất ngọt nuôi lại kiến, cho nên rệp và kiến là hai côn trùng cộng sinh. Kiến tha rệp để lên ngọn cây, rệp hút nhựa cây ăn rồi tiết ra một chất ngọt gọi là sữa nuôi lại kiến, cho nên trên bất cứ cây nào hễ thấy có kiến bò lên là có rệp sáp. Rệp sáp rất khó trị do mình có bộ lông không thấm nước không thấm thuốc.

Muốn trừ rệp này phải pha thuốc trừ sâu rầy với một chất bám dính như Lanyl sulfate. Có thể phòng trừ rệp sáp bằng Supracide, Sherpa hoặc Trebon. Phun thuốc kỹ ở nách lá, mặt dưới của lá. Nếu muốn trừ tận  gốc rệp sáp thì phải rắc thêm thuốc trừ kiến như Basudin chung quanh chậu trồng.

Bọ trĩ, sâu rầy khác

Các loại này ít thấy ở cây Bát Tiên , ở sách của Thái Lan  có chụp ảnh con bọ Thrip và rệp đỏ Red Spider mite, phòng trị cũng dễ chỉ cần phun thuốc trừ sâu rầy như : Sherpa, Trebon, Bi 58 …..

Trên đây là một số thông tin về cây xương rồng bát tiên, hy vọng bạn có thể tự mình trồng và chăm sóc cây xanh tốt, nhiều hoa.