Cây hoa mai trắng: đặc điểm, ý nghĩa, cách trồng và chăm sóc

Cây hoa mai trắng là loài hoa đẹp từng được đề cử làm quốc hoa của Việt Nam. Chúng đại diện cho người quân tử tiết tháo, ngoan cường, liêm minh, chính trực.

Đây cũng là một trong những loại hoa chơi tết được ưa chuộng nhất. Hoa có mùi hương thoang thoảng cùng vẻ đẹp độc đáo, chính vì điều này mà người dân thường mua hoa để chưng vào dịp tết.

Đặc điểm cây hoa mai trắng

Cây nhất chi mai còn gọi là Mai trắng (Bạch mai, Hàn mai, Lưỡng nhị mai, nhị độ mai). Tên khoa học là Prunus mume Sieb. & Zucc, thuộc họ hoa hồng (Rosaceae). Ở đây cần phân biệt rõ, tuy tên dân dã là mai nhưng thực sự là một loài cùng họ với đào, anh đào, mơ, mận. Nó hoàn toàn khác với giống mai vàng miền Nam có tên khoa học là Ochna integerrima thuộc chi Mai (Ochna), họ Mai (Ochnaceae).

Cây nhất chi mai là loài mai quý hiếm, chỉ sống ở những nơi có mùa đông và giá lạnh. Nhất Chi Mai chậm lớn, gốc xù xì, thân đen óng, nụ màu đỏ, khi nở thì chuyển dần sang màu trắng với nhiều tầng cánh xếp vào nhau và cũng là lúc đẹp nhất, tàn thì lại chuyển dần về màu đỏ.

Nhất Chi Mai không có quả, việc chiết giống cũng rất khó khăn. Nhưng nếu bén rễ đâm chồi được, thì sức sống rất mãnh liệt, phi thường. Dường như, tiết trời càng lạnh, thì lại càng có sức sống hơn, thật kì lạ!

Chỉ cây nhất chi mai mới tái nở hoa vào tháng hai (âm lịch), hoa có màu trắng, sau khi tàn đợt nở đón xuân. Đúng lúc xuân tàn, thiên hạ đã hết hoa mai rồi, thì Nhất Chi Mai tái nở với những chồi lộc non tươi. Lần hai là chính vụ, còn lần đầu ví như Nhất Chi Mai nở để cổ vũ họ hàng hoa mai mà thôi. Có lẽ, đó là điều đặc biệt hơn cả, giống như tuyết rơi giữa mùa hè vậy…

>>> Xem thêm:

• Mai tứ quý – Loài hoa mang đến may mắn, cát tường
• 【Top 10】Các loài hoa quý ở Việt Nam, cực đắc đỏ trên Thế Giới
• Hướng dẫn kỹ thuật trồng và chăm sóc hoa mai đơn giản, chi tiết

Ý nghĩa của hoa mai trắng

Có hàng ngàn loài hoa, mỗi loài hoa lại mang một ý nghĩa khác nhau trong cuộc sống của con người. Vậy trong ý nghĩa của các loài hoa thì nhất chi mai mang ý nghĩa gì? Hãy cùng Chậu cây xuất khẩu tìm hiểu ý nghĩa cây bạch tuyết mai trong nội dung dưới đây nhé.

Đại diện cho người quân tử

Mai trắng là một trong những loại mai quý giá, chúng mang ý nghĩa biểu tượng cho người quân tử, khí thế hiên ngang cùng tâm hồn cao thượng của người quân tử được ví như hoa mai trắng, mỏng manh, kiên cường trước gió và vô cùng đẹp. Với sắc trắng thuần khiết tượng trưng cho cái cao ngạo, cái “sỹ” của người quân tử.

Biểu tượng cho sức sống của mùa xuân

Không chỉ vậy, mai trắng còn được coi là biểu tượng cho sức sống của mùa xuân, là điểm khởi đầu may mắn và thuận lợi. Vì thế nếu tìm kiếm các loại hoa mùa xuân thì không thể không nhất đến nhất chi mai.

Ở Hà Nội khi xưa, ngày xuân bậc trí giả hay những người sành chơi mà thiếu hoa mai trắng đón xuân là điều thật khó chấp nhận. Hơn hết, mai trắng luôn là nguồn thi hứng dồi dào, là hình tượng đẹp trong văn chương và có sức sống trường tồn đến tận ngày nay.

Công dụng của hoa mai trắng

Mai trắng được trồng chủ yếu để trang trí, nhất là vào những dịp tết. Cây được trồng trong nhà, sân hè để làm đẹp cảnh quan.

>>> Xem thêm:

• Hoa gì màu trắng nở vào mùa xuân đẹp nhất?
• Top các loại hoa tết dễ trồng mang đến may mắn, tài lộc trước thềm năm mới
• 【Top 20】các loại hoa Tết dễ trồng, ngát hương Xuân

Ngoài ra, hoa còn có công dụng chữa bệnh rất tốt. Hoa có tác dụng thúc đẩy bài tiết dịch mật, ức chế một số loại vi khuẩn như coli, trực khuẩn lỵ, trực khuẩn thương hàn, trực khuẩn lao…

Đông y: Mai trắng có vị ngọt hơi đắng, tính ấm không độc, thường được dùng để chữa các bệnh như sốt cao, ho, chữa viêm da, lở loét, chữa bỏng nhẹ, chữa nôn mửa, chóng mặt, viêm đường hô hấp.

Không chỉ vậy, hoa còn được dùng để chữa một số bệnh như: chữa tăng huyết áp, cơn đau thắt ngực; chữa viêm loét môi và niêm mạc miệng; chữa đau bụng do lạnh; chữa tức ngực, khó thở…

Cách trồng và chăm sóc cây hoa mai trắng

Cây nhất chi mai ưa nước nhưng không chịu được úng. Không để bầu đất sũng nước thường xuyên, cũng không được để đất khô cây sẽ bỏ cành. Tốt nhất là trồng ra vườn thì lâu lâu bón phân là được, còn trồng trong chậu thì phải thăm nom ngày 2 lần sáng tối xem độ ẩm của đất thế nào.

Nên đặt cây mai nơi nhiều nắng và gió, cây cằn hoa sẽ to và dầy. Nếu cây quá xanh tốt hoa sẽ nhỏ và thưa.

Đất trồng cây nhất chi mai

Do rễ cây nhất chi mai nhỏ, yếu nên đất trồng phải có độ thoáng cao kẻo rễ bị nghẹt sẽ không phát được. Với kiểu chơi truyền thống, các cụ lấy đất mặt ruộng phơi thật khô, đập nhỏ và dùng sàng lọc ra những hạt có kích cỡ 3mm-5mm để dùng. Trộn thêm ít phân chuồng ủ hoai, thế là đủ.

Phân bón cho cây nhất chi mai

• Cây nhất chi mai rất thích nước giải vì thế bạn cần có một cái chum để chứa thứ đó, pha thật loãng (1 nước giải/20 nước) tưới cho cây tuần 1 lần.
• Ngoài ra nên dùng luân phiên xen kẽ nhiều loại nước không lên men khác như nước vo gạo, nước tiểu ngâm hoặc nước ốc ngâm trong để cây đủ chất. Tránh tưới nước vào giữa trưa nắng. Không nên bón phân hóa học, kể cả NPK vì dễ khiến cây chảy nhựa vào mùa hè.
• Nếu ngại pha phân vào nước, bạn có thể bón phân 1 lần bằng cách mua hạt đậu tương về, giã nhuyễn và chôn xung quanh gốc cách 10cm từng viên cỡ củ lạc. Khi tưới phân sẽ tan dần vào đất.

Cắt tỉa cây nhất chi mai theo từng mục đích

• Cắt tỉa để tạo dáng: Nên cắt sớm khoảng cuối tháng chạp. “Khoảng” đó thôi chứ còn tùy từng cây có thể sớm hơn hay muộn hơn chút. Bạn hãy để ý nếu thấy đầu ngọn hơi sưng lên, chuyển màu xanh nhạt tức là cây sắp phát chồi non, khi đó tỉa là tối ưu nhất. Với mục đích cắt tỉa này ta không cần chơi hoa cho nên cắt sớm để tận dụng thời gian bung chồi mạnh của cây vào dịp đầu xuân, ta có thể cắt tỉa, vặn vẹo mạnh mà cây vẫn không bỏ cành. (Tiếc là bây giờ giữa hè mình không chụp được hình, sang năm sẽ bổ sung!)
• Cắt tỉa để giữ cây không phá thế: Khi cây đã định hình thì 1 năm cắt tỉa 2 đợt. Thế tại sao không tỉa cùng thời gian như Cắt tỉa tạo dáng? Tại vì tuy cách cắt trên tốt cho cây nhưng không tốt cho ta, cắt vậy lấy hoa đâu mà chơi tết.

Đợt 1: Khi cây đã hết hoa và lá phát ra dịp đầu xuân đã chuyển sang bánh tẻ, ta thực hiện cắt tỉa để giữ dáng cho năm sau. (thường là khoảng tháng 2, giờ thời tiết thay đổi nhiều mọi thứ không còn như xưa nữa nên cũng khó nói, nhưng cứ lá chuyển sang xanh đậm là có thể cắt tỉa.)

Cây nhất chi mai cũng giống như đào, chỉ nảy hoa trên những cành non, cành già phát từ năm trước sẽ không nảy hoa. Do đó nên cắt thật mạnh, chỉ chừa lại khoảng 2-3 đốt ngón tay. Có một lưu ý nhỏ là thường sẽ sót lại vài chiếc lá sau khi cắt tỉa, bạn đừng buồn tay ngắt nó đi, hãy để lại đó để cây thở, sau này cây phát chồi thì cắt sau.

Đợt 2: Khoảng đầu tháng 7 âm, khi lá đã già thì ta cắt tiếp đợt 2 và cũng là đợt cuối cùng trong năm. Cách cắt tỉa giống như đợt đầu xuân.

Không nên để sang giữa tháng 7 trở đi trời miền Bắc có sương muối làm lá non bị quăn, yếu cây.

Nếu cắt sớm thì cành sẽ chóng già, cây ra hoa sớm.

Một lưu ý là không nên cắt tỉa lúc trời mưa, cây bị chảy nhựa sẽ yếu và bỏ cành. Bạn xem hình dưới, cây đã nảy lộc nhưng không đều, có một số cành bị khô.

Ép hoa nhất chi mai đúng tết

Đến cuối tháng 10 âm lịch (trước tết khoảng 50 đến 60 ngày, tùy vào thời tiết năm đó rét hay ấm) là thời điểm lặt lá và đưa lên chậu nhỏ để chơi tết.

Thời tiết cũng rất quan trọng, nếu gió nồm thổi sớm thì vô phương cứu chữa. Chỉ cần gió nồm thổi 5 hôm là cây đang đen xì bỗng bật chồi xanh cả loạt.

Nếu hoa nở muộn thì dễ chữa hơn. Trước tết 20 ngày, nếu dự báo thời tiết vẫn rét đậm thì chỉ cần thắp điện, trùm nilong cho nhiệt độ khoảng 20oC, pha loãng lân với nước ấm để phun thì cây sẽ bật nụ.

>>> Tham khảo:

• Nhưng điều cần biết về cây hoa mai
• Hướng dẫn kỹ thuật trồng và chăm sóc hoa mai đơn giản, chi tiết
• Chăm sóc mai vàng sau tết đúng cách, chi tiết

Sâu bệnh và cách phòng trừ cho cây hoa mai trắng

Chảy nhựa là vấn đề nan giải trên cây bạch mai. Bệnh do nhiều nguyên nhân khác nhau như cây úng nước, thừa nước, sương muối.v.v.

Chủ yếu bệnh là do nấm. Nếu cây phát mạnh mà vẫn chảy nhựa thì ta có thể xác định là do nấm. Có thể sử dụng các thuốc diệt nấm như Ridomil, hợp chất vôi+lưu huỳnh pha loãng để phun.

Nhân giống nhất chi mai

Cây nhất chi mai khó chiết, khi chiết nó cứ sùi cục lên rất to nhưng không ra rễ. Tuy nhiên bẻ cành bánh tẻ đem giâm thì lại rất dễ dàng.

Ta được cành thế này, cứ thế đem giâm trong cát ẩm thôi, không phải xử lý gì thêm.

Trên đây là một số thông tin của Vườn Ngọc Tân về cây hoa mai trắng, hy vọng đã giúp bạn hiểu hơn về hoa. Và có thể chăm sóc cây hoa ra thật đẹp trong dịp tết này. Các bạn cũng có thể tham khỏa thêm cách chăm sóc các loài hoa khác nữa nhé!