15 loại xương rồng hiếm như “báu vật” của những nhà săn lùng

Bích Ngọc

Đỗ Thị Bích Ngọc là content, có kinh nghiệm content về cây cảnh 5 năm. Hiện tại, phụ trách content cho web Ngoctangarden.com.

Các loại xương rồng hiếm được giới sưu tầm săn lùng ráo riết không chỉ bởi hình dáng độc đáo, màu sắc mê hoặc, mà còn bởi giá trị bảo tồn to lớn. Hãy cùng Ngọc Tân khám phá “niềm khao khát” của những nhà sưu tập xương rồng thực thụ nào!

Top 7 các loại xương rồng hiếm có giá trị cao

Giới chơi cây cảnh luôn săn lùng những loại xương rồng không chỉ đẹp, độc đáo mà còn hiếm có, khó tìm, đôi khi là những loài có nguy cơ tuyệt chủng trong tự nhiên. Dưới đây là một số loại xương rồng được giới sưu tầm trên toàn Thế Giới đặc biệt quan tâm.

Các loài thuộc chi Copiapoa và Eriosyce (Chile)

Đây là những “báu vật” trong giới xương rồng, được giới nhà giàu săn lùng làm cây cảnh trong nhà, đặc biệt là các loài mọc ở vùng sa mạc Atacama khô hạn của Chile. Chúng thường có hình dáng độc đáo, màu sắc đặc trưng và tốc độ phát triển cực kỳ chậm, khiến chúng trở nên vô cùng giá trị và thường bị săn trộm. 

Aztekium ritteri

Được mệnh danh là “viên ngọc bí ẩn của sa mạc Mexico“, loài này cực kỳ hiếm và phát triển chậm đến mức có cây mất cả chục năm mới bằng đầu ngón tay.

Aztekium ritteri có giá thành khá cao, đặc biệt là những cây tự mọc rễ và có kích thước lớn. Giá có thể dao động từ vài chục đến hàng trăm đô la Mỹ tùy thuộc vào kích thước, tình trạng cây, và việc cây là cây ghép hay tự mọc rễ. Ví dụ, một cây Aztekium ritteri ghép có thể có giá khoảng 45-60 USD, trong khi một cây tự mọc rễ hoặc cây lớn hơn sẽ có giá cao hơn đáng kể.

Astrophytum caput-medusae (Xương rồng “đầu rắn Medusa”)

Loài này được phát hiện vào năm 2001 ở Mexico và có hình dáng hoàn toàn khác biệt so với các loài Astrophytum hình ngôi sao thông thường. Các nhánh cây xoắn tít như những con rắn, tạo nên vẻ ngoài “người ngoài hành tinh” vô cùng độc đáo và được giới chơi cây cảnh săn lùng ráo riết.

Nó có một thân trụ ngắn, giảm thiểu và một chùm các củ dài, mọng nước, màu xanh lục, uốn lượn như những xúc tu hoặc những con rắn. Hình ảnh này gợi liên tưởng đến mái tóc rắn của Medusa trong thần thoại Hy Lạp, nên nó có biệt danh là “xương rồng đầu rắn Medusa“.

Astrophytum caput-medusae chỉ được tìm thấy ở một địa điểm duy nhất ở bang Nuevo León, Mexico, trong môi trường sa mạc ở độ cao 100-200 mét. Sự phân bố cực kỳ hạn chế này là yếu tố chính khiến nó trở nên quý hiếm. Loài này được Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) xếp vào danh sách “Cực kỳ nguy cấp” (Critically Endangered). Mặc dù có thể nhân giống từ hạt, nhưng việc nuôi Astrophytum caput-medusae tự mọc rễ (không ghép) thành công khá khó khăn và đòi hỏi điều kiện chăm sóc đặc biệt.

Astrophytum caput-medusae có giá khá cao trên thị trường cây cảnh. Giá thành có thể dao động từ vài chục đến hàng trăm USD tùy thuộc vào kích thước, tình trạng cây, và nguồn gốc. Những cây tự mọc rễ hoặc cây trưởng thành, đặc biệt là những dạng đột biến màu sẽ có giá trị cao hơn đáng kể.

Astrophytum caput-medusae là một loài xương rồng đặc biệt, kết hợp giữa vẻ đẹp “lạ” và sự quý hiếm, khiến nó trở thành một mục tiêu “đáng giá” trong bộ sưu tập của những người đam mê xương rồng. Tuy nhiên, việc sở hữu chúng cũng đi kèm với trách nhiệm bảo vệ và nhân giống hợp pháp để góp phần duy trì sự tồn tại của loài cây độc đáo này.

Lophophora williamsii (Xương rồng gây ảo giác / Peyote)

Lophophora williamsii, thường được biết đến với tên gọi “Peyote“, là một loài xương rồng cực kỳ quý hiếm và đặc biệt được giới sưu tầm săn đón. Tuy nhiên, sự quý hiếm của nó gắn liền với một yếu tố quan trọng: nó chứa hoạt chất mescaline, một alkaloid có tính chất gây ảo giác. Điều này khiến Lophophora williamsii có tình trạng pháp lý phức tạp ở nhiều quốc gia, và việc trồng, buôn bán nó bị hạn chế hoặc cấm hoàn toàn.

Lophophora williamsii có nguồn gốc từ vùng sa mạc Chihuahuan, chủ yếu ở Mexico và một phần nhỏ ở tây nam Texas (Hoa Kỳ). Do chứa mescaline và được sử dụng trong các nghi lễ truyền thống của một số bộ lạc bản địa, Lophophora williamsii đã bị khai thác quá mức trong tự nhiên. Nạn săn trộm và thu hái trái phép là mối đe dọa lớn đối với quần thể của chúng. Lophophora williamsii được Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) xếp vào danh sách các loài “Dễ bị tổn thương” (Vulnerable).

Giống như nhiều loài xương rồng sa mạc khác, Lophophora williamsii phát triển rất chậm. Một cây có thể mất từ 10 đến 30 năm để đạt được kích thước trưởng thành và ra hoa. Điều này khiến việc nhân giống và phát triển số lượng lớn trở nên khó khăn.

Gymnocalycium mihanovichii Variegata (Thể đột biến)

Trong giới sưu tầm xương rồng, Gymnocalycium mihanovichii Variegata là một biểu tượng, một minh chứng sống động cho vẻ đẹp kỳ diệu của tự nhiên. Những mảng màu đỏ rực, cam cháy, vàng tươi, hồng phấn hay trắng tinh khôi đan xen trên thân cây một cách ngẫu nhiên, tạo nên giá trị độc bản ấn tượng, rực rỡ không thể thay thế.

Thông thường chúng phải được ghép mới có thể sống, nên những cây có thể sống độc lập lại càng hiếm hoi và được săn lùng ráo riết với giá trị cao.

Haageocereus tenuis

Haageocereus tenuis được xếp vào danh sách “Cực kỳ nguy cấp” bởi IUCN (Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế). Loài xương rồng này chỉ được tìm thấy ở một khu vực rất nhỏ, khoảng 2 km² gần thành phố Lima, Peru. Sự giới hạn về môi trường sống khiến chúng vô cùng dễ bị tổn thương trước các tác động từ con người và biến đổi môi trường.

Do sự hiếm có và nguy cơ tuyệt chủng cận kề, Haageocereus tenuis được định giá rất cao trong giới sưu tầm. Đã từng có thông tin một cây Haageocereus tenuis được rao bán với giá lên tới 250.000 USD.

Khác với vẻ ngoài rực rỡ của các loài xương rồng đột biến màu, vẻ đẹp của Haageocereus tenuis lại nằm ở sự khiêm nhường và khả năng thích nghi phi thường trong môi trường khắc nghiệt.

Mammillaria herrerae

Theo Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN), Mammillaria herrerae đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng cực kỳ cao trong tự nhiên. Loài xương rồng này chỉ được tìm thấy ở một khu vực rất nhỏ và cụ thể ở bang Querétaro, Mexico.

Mammillaria herrerae lại sở hữu một vẻ đẹp tinh tế, cuốn hút và rất đặc trưng với thân cây nhỏ gọn, tròn trịa, đáng yêu. Được phủ một chiếc áo bông bồng bềnh vô cùng độc đáo, đó là những chùm gai nhỏ, mịn và dày đặc, có màu trắng muốt như bông tuyết.

Khi đến mùa hoa, từ đỉnh của những “quả bóng golf” trắng muốt sẽ nở ra những bông hoa nhỏ xinh, màu hồng nhạt hoặc đôi khi là trắng, tạo nên một sự tương phản màu sắc tuyệt đẹp và duyên dáng.

8 loại xương rồng độc đáo và được ưa chuộng

Các loại xương rồng hiếm hoi được giới chơi cây cảnh săn lùng thường có đặc điểm độc đáo về hình dáng, màu sắc. Những loài xương rồng này không chỉ có vẻ ngoài độc đáo mà còn thường phát triển chậm, khó chăm sóc, làm tăng giá trị và sức hấp dẫn đối với người yêu cây cảnh và nhà sưu tập.

Xương rồng não (Mammillaria elongata ‘Cristata’)

Mammillaria elongata ‘Cristata’, thường được gọi là “Xương rồng não” (Brain Cactus), là một trong những loài xương rồng được giới chơi cây cảnh đặc biệt yêu thích và tìm kiếm. Mặc dù không hiếm đến mức “cực kỳ nguy cấp” như một số loài đã đề cập, nhưng sự độc đáo và vẻ đẹp kỳ lạ của nó khiến nó trở thành một “must-have” trong nhiều bộ sưu tập.

Điểm nổi bật nhất của loài này chính là hình dáng xoắn cuộn, lượn sóng bất thường, giống như các nếp gấp của bộ não con người hoặc những dải san hô. Không chỉ độc đáo, ấn tượng Xương rồng não còn sở hữu vẻ đẹp tinh tế và rực rỡ với những sắc màu tươi tắn đa dạng từ nâu vàng đến hồng hoặc tím nhẹ dưới ánh nắng mạnh được bao phủ bởi lớp lông mềm mịn có màu vàng nhạt hoặc trắng.

Mặc dù mang vẻ ngoài “độc lạ“, nhưng Mammillaria elongata ‘Cristata’ lại thuộc họ Mammillaria – một trong những chi xương rồng nổi tiếng là dễ trồng và chăm sóc. 

Xương rồng đuôi chồn / đuôi khỉ (Cleistocactus winteri)

Đặc trưng bởi thân cây nhiều lông mềm mại, rủ xuống như đuôi chồn, rất thu hút.

Xương rồng xương cá (Epiphyllum anguliger)

Điểm nổi bật nhất của Epiphyllum anguliger chính là những thân cây dẹt, có rìa uốn lượn sâu, tạo thành hình dạng zic-zac hoặc giống như bộ xương cá. Hình dáng này mang lại vẻ ngoài “kỳ quái” nhưng vô cùng cuốn hút và không thể nhầm lẫn. Khi cây trưởng thành, các thân cây dài sẽ rủ xuống duyên dáng, tạo nên hiệu ứng đẹp mắt cho các chậu treo.

Nó dễ thích nghi với môi trường trong nhà, không yêu cầu quá nhiều về việc tưới nước (chỉ tưới khi lớp đất mặt khô hoàn toàn) và ít bị sâu bệnh, khiến việc chăm sóc trở nên đơn giản.

Một trong những “đặc sản” của Epiphyllum anguliger là những bông hoa lớn, có mùi thơm ngào ngạt và chỉ nở vào ban đêm. 

Xương rồng sao biển (Euphorbia lactea Crest)

Xương rồng sao biển (Stapelia gigantea), còn được gọi là “hoa xác thối” (Carrion flower), là một loài cây mọng nước độc đáo và được nhiều người yêu thích bởi vẻ ngoài ấn tượng và khả năng sinh trưởng mạnh mẽ. Dù có một đặc điểm khá “khó ngửi“, loài cây này vẫn giữ được vị trí đặc biệt trong lòng những người đam mê cây cảnh.

Điểm thu hút nhất của xương rồng sao biển chính là những bông hoa khổng lồ, có hình dạng giống ngôi sao năm cánh, với đường kính có thể lên tới 30 cm. Hoa thường có màu vàng nhạt đến nâu đỏ, phủ đầy lông mịn và có các sọc hoặc vằn độc đáo, tạo nên một vẻ đẹp “kỳ dị” nhưng đầy mê hoặc.

Xương rồng sao biển thường được sử dụng làm điểm nhấn trang trí trong phòng khách, bàn làm việc, ban công, hoặc các không gian mang phong cách tự nhiên và nghệ thuật.

Xương rồng Kim Hổ (Echinocactus grusonii)

Trong số vô vàn loài xương rồng, Kim Hổ (Echinocactus grusonii) nổi bật như một biểu tượng kinh điển, được mệnh danh là “quả cầu vàng của sa mạc“. Vẻ đẹp hùng vĩ, khả năng thích nghi cao và ý nghĩa phong thủy tốt lành đã giúp Kim Hổ trở thành một trong những loài xương rồng được yêu thích và săn đón nhất trong giới chơi cây cảnh.

Kim Hổ tạo ấn tượng mạnh mẽ với hình dáng cầu tròn trịa, cân đối, đôi khi có thể đạt đường kính lên đến 1 mét ở những cây trưởng thành. Bề mặt cây được bao phủ dày đặc bởi những chiếc gai vàng óng hoặc trắng muốt, sắc nhọn, xếp thẳng hàng một cách nghệ thuật trên các gân nổi rõ. Đặc biệt, phần đỉnh cây thường có một chùm lông tơ màu vàng nhạt mềm mại, tạo nên sự tương phản hài hòa giữa vẻ gai góc và sự mềm mại. Khi được trồng trong các chậu lớn và phát triển thành cây cổ thụ, Kim Hổ thực sự là một tác phẩm điêu khắc sống động, đầy uy nghi.

Kim Hổ có nhiều kích thước khác nhau, từ những cây nhỏ xinh có thể đặt trên bàn làm việc cho đến những cây lớn, “khổng lồ” thích hợp làm cây cảnh trang trí không gian rộng, sân vườn. Kim Hổ lại là một trong những loài xương rồng dễ chăm sóc nhất, phù hợp cho cả người mới bắt đầu. 

Xương rồng Bông Gòn (Mammillaria plumosa)

Trong số những loài xương rồng độc đáo và đáng yêu, Xương rồng Bông Gòn nổi bật với vẻ ngoài mềm mại, mỏng manh như những đám mây nhỏ. Khác xa với hình ảnh gai góc, sắc nhọn thường thấy, Bông Gòn mang đến một sự dịu dàng, tinh tế hiếm có, khiến nó trở thành một trong những loài xương rồng được yêu thích cuồng nhiệt bởi những người mê cây cảnh.

Với vẻ ngoài đáng yêu và ý nghĩa phong thủy về sự kiên cường, bền bỉ, Xương rồng Bông Gòn thường được chọn làm món quà tặng ý nghĩa cho bạn bè, người thân. Chúng cũng là lựa chọn tuyệt vời để trang trí bàn làm việc, cửa sổ, kệ sách, mang đến nét duyên dáng và thanh lịch cho không gian sống. 

Xương rồng Thanh Sơn dạng quái (Cereus peruvianus monstrosus)

Trong vô số các loài xương rồng, Xương rồng Thanh Sơn dạng quái (Cereus peruvianus monstrosus) nổi bật lên như một tuyệt tác của sự dị biệt và ngẫu hứng từ thiên nhiên. Không giống như những cây xương rồng mọc thẳng tắp, đối xứng thông thường, Thanh Sơn dạng quái mang một vẻ đẹp lồi lõm, uốn lượn đầy ngẫu nhiên, khiến nó trở thành một trong những loài được giới chơi cây cảnh yêu thích và săn lùng.

Với hình dáng độc đáo, Thanh Sơn dạng quái là một lựa chọn tuyệt vời để tạo điểm nhấn trong không gian xanh của bạn. Dù đặt ở ban công, sân vườn, hay trong nhà, chúng đều thu hút mọi ánh nhìn và tạo nên một phong cách riêng biệt, đầy tính nghệ thuật.

Thanh Sơn dạng quái tương đối dễ chăm sóc, nhanh phát triển, cây lớn. Vì thế, Thanh Sơn dạng quái có thể phát triển thành những cây lớn với kích thước ấn tượng, các khối u và nếp gấp ngày càng rõ nét và phức tạp hơn. Một cây Thanh Sơn dạng quái trưởng thành là một “tác phẩm” thực sự, có giá trị cao cả về thẩm mỹ lẫn kinh tế.

Xương rồng Bí Xanh (Notocactus magnificus / Parodia magnifica)

Xương rồng Bí Xanh (Notocactus magnificus, nay được xếp lại là Parodia magnifica) nổi bật với vẻ đẹp độc đáo, mạnh mẽ nhưng cũng đầy sự duyên dáng. Nó không mang vẻ gai góc, dữ tợn như Kim Hổ, hay hình dáng “quái” như Thanh Sơn, mà thu hút người chơi bằng vẻ ngoài tròn trịa, vững chãi như một quả bí non tươi mát, với những cụm gai vàng óng hài hòa và bắt mắt.

Khác với nhiều loài xương rồng có gai cứng và nhọn, gai của Bí Xanh thường có màu vàng chanh rực rỡ, tương đối mềm mại và xếp khít vào nhau, tạo cảm giác như một lớp lông tơ vàng óng.

Khi trưởng thành và phát triển tốt, Xương rồng Bí Xanh có xu hướng phân nhánh từ gốc, tạo thành những cụm lớn gồm nhiều cá thể liên kết với nhau. Những cụm này giống như một “tiểu cảnh” tự nhiên, mang lại vẻ đẹp hoành tráng và sinh động, rất phù hợp để trang trí sân vườn hoặc không gian rộng.

Xương rồng Bí Xanh là một trong những loài xương rồng được yêu thích và có mặt rộng rãi trên thị trường vì giá cả phải chăng, dễ tìm, vẻ đẹp hài hòa và dễ chăm sóc. Vì thế, nếu bạn mới bước vào thế giới xương rồng thì hãy rinh ngay một em bí xanh nha.

Những loại xương rồng này không chỉ mang giá trị thẩm mỹ cao mà còn là niềm tự hào của những người sưu tầm, thể hiện sự am hiểu và kiên nhẫn trong việc chăm sóc chúng. Tuy nhiên, việc săn lùng các loài xương rồng hiếm cần đi đôi với việc bảo tồn, đảm bảo nguồn gốc hợp pháp để không góp phần vào việc khai thác trái phép và đẩy các loài này đến bờ vực tuyệt chủng.

Cách nhận biết xương rồng quý hiếm

Xương rồng là một loài thực vật đa dạng với nhiều hình dáng, kích thước và đặc điểm khác nhau. Một số loài xương rồng được coi là hiếm do sự khan hiếm trong tự nhiên, môi trường sống bị thu hẹp, hoặc do bị khai thác trái phép.

Việc nhận biết xương rồng quý hiếm thường đòi hỏi kiến thức chuyên sâu về thực vật và môi trường sống của chúng. Tuy nhiên, một số dấu hiệu chung có thể bao gồm:

• Nguồn gốc xuất xứ: Các loài có nguồn gốc từ những vùng địa lý hẹp, đặc trưng, hoặc đang bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu thường hiếm.
• Hình dáng độc đáo, không phổ biến: Những cây có hình thù lạ, hiếm thấy trong tự nhiên hoặc các cửa hàng cây cảnh thông thường.
• Kích thước, tốc độ phát triển: Một số loài xương rồng hiếm có thể phát triển rất chậm hoặc có kích thước đặc biệt (quá lớn hoặc quá nhỏ).
• Giá trị thị trường: Xương rồng quý hiếm thường có giá rất cao do sự khan hiếm và nhu cầu từ người sưu tầm.
• Tình trạng bảo tồn: Nhiều loài xương rồng quý hiếm được đưa vào danh sách đỏ của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) như các loài có nguy cơ tuyệt chủng.

Do tình trạng khai thác và buôn bán trái phép, nhiều loài xương rồng quý hiếm đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng. Việc bảo vệ môi trường sống tự nhiên và nâng cao nhận thức là rất quan trọng để duy trì sự đa dạng của loài cây này.