Cây ngũ gia bì: Nguồn gốc, đặc điểm, ý nghĩa, tác dụng, cách trồng và chăm sóc

Bích Ngọc

Đỗ Thị Bích Ngọc là content, có kinh nghiệm content về cây cảnh 5 năm. Hiện tại, phụ trách content cho web Ngoctangarden.com.

Ngũ gia bì là cây cảnh phổ biến ở nước ta, ngoài ra cây cũng là vị thuốc chữa nhiều bệnh. Cây ngũ gia bì có bộ lá xanh mướt quanh năm, dễ chăm, có khả năng thanh lọc không khí và đuổi muỗi nên rất được yêu thích để trang trí nội thất gia đình, văn phòng, quán cà phê, …

Đặc điểm cây Ngũ gia bì

Cây ngũ gia bì, còn gọi là xuyên gia bì, cây lằng, hay sâm nam, thuộc họ Ngũ gia bì (Araliaceae). Cây Ngũ gia bì có sức sống mạnh mẽ, xanh quanh năm, có bộ lá nổi bật và thu hút như hình chân chim. Cây có chiều cao trung bình từ 40cm đến 8 mét, nên có thể trồng để bàn hoặc trang trí ở cửa, góc phòng, chân cầu thang đều được.

Tổng quan về cây Ngũ gia bì:

• Tên thông thường: Cây ngũ gia bì
• Tên khác: Xuyên gia bì, cây lằng, sâm nam
• Tên khoa học: (Thông tin từ nguồn cung cấp chưa đề cập tên khoa học cụ thể)
• Tên tiếng Anh: (Thông tin từ nguồn cung cấp chưa đề cập tên tiếng Anh)
• Họ: Ngũ gia bì (Araliaceae)
• Nguồn gốc: Vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới Đông Nam Á, Trung Quốc và các nước xung quanh Thái Bình Dương.
• Phân bổ: Ở Việt Nam, cây mọc nhiều ở các tỉnh miền Bắc và miền Trung. Cây mọc hoang và được trồng phổ biến ở nhiều nơi từ vùng núi đến đồng bằng.

Nguồn gốc từ vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới Đông Nam Á, Trung Quốc, và các nước xung quanh Thái Bình Dương. Ở Việt Nam, cây mọc nhiều ở các tỉnh miền Bắc và miền Trung. Được trồng phổ biến vì nhiều mục đích khác nhau, từ làm cảnh đến làm thuốc.

Thân cây thuộc dạng thân gỗ nhỏ, có nhiều cành vươn dài. Vỏ cây thường có màu xám hoặc nâu nhạt, đặc biệt khi còn non có thể có gai nhỏ; cành nhánh cũng có thể có gai mềm hoặc gai rõ tùy loại. 

Lá cây là lá kép chân vịt, mọc so le trên cành. Mỗi lá kép thường gồm từ 6 đến 8 (đôi khi có thể là 5 hoặc nhiều hơn) lá chét. Lá chét có cuống ngắn, có hình trứng ngược hoặc bầu dục, mặt trên màu xanh bóng mượt, còn mặt dưới có màu nhạt hơn. Khi vò nhẹ lá Ngũ gia bì, bạn sẽ cảm nhận được một mùi thơm đặc trưng, dễ chịu.

Hoa ngũ gia bì nhỏ, thường có màu trắng lục hoặc trắng, thường nở rộ vào khoảng mùa thu – đông. Sau khi hoa tàn, cây sẽ đậu quả. Quả có dạng mọng, hình cầu dẹt hoặc cầu, khi chín chuyển sang màu tím đen hoặc đen tuyền, bên trong chứa từ 2 đến 8 hạt nhỏ.

Ý nghĩa

Không chỉ sở hữu vẻ ngoài kiên cường, mạnh mẽ, Ngũ gia bì còn mang nhiều ý nghĩa sâu sắc, trở thành biểu tượng của tài lộc và may mắn.

• Thu hút tài lộc và vượng khí: Cây giúp ổn định tài vận, mang đến sự thịnh vượng và phát triển ổn định cho gia chủ. 
• Tượng trưng cho Ngũ hành và sự sinh sôi: Lá cây thường có 5 thùy, biểu tượng cho 5 nguyên tố Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ trong Ngũ hành. Điều này không chỉ mang lại sự cân bằng năng lượng mà còn thể hiện ý nghĩa về sự sinh sôi nảy nở và phát triển không ngừng.
• Tạo sự hòa thuận, đoàn kết: Cây còn được xem như biểu tượng của sự gắn kết, hòa thuận giữa các thành viên trong gia đình, góp phần xây dựng một mái ấm tràn đầy yêu thương, hạnh phúc.

Để cây phát huy tối đa tác dụng, bạn có thể đặt cây ở các vị trí hợp phong thủy như hướng Đông hoặc Đông Nam. 

Những vị trí đặt cây Ngũ gia bì tốt theo phong thuỷ:

• Phòng khách: Giúp thu hút vượng khí, may mắn và tài lộc.
• Bàn làm việc, văn phòng: Thúc đẩy sự nghiệp, công việc thuận lợi.
• Sảnh nhà, lối ra vào: Chào đón năng lượng tốt, ngăn chặn tà khí.

Tác dụng

Trong đời sống con người, cây xanh là một phần không thể thiếu giúp thanh lọc không khí, giải toả căng thẳng và tạo môi trường sống lành mạnh, tích cực và ngũ gia bì cũng thế.

• Ngũ gia bì là lựa chọn lý tưởng để trang trí không gian sống và làm việc. Với dáng cây thanh thoát, xanh tươi và dễ chăm, Ngũ gia bì trở thành cây cảnh trang trí độc đáo được yêu thích ở cả nội thất lẫn ngoại thất từ nhà đến văn phòng, quán cà phê, khách sạn, …
• Ngũ gia bì còn có khả năng lọc không khí hiệu quả, hấp thụ các chất độc hại thường có trong nhà như formaldehyde, benzen. Đặc biệt, tinh dầu tự nhiên trong lá còn giúp xua đuổi muỗi và các loại côn trùng nhỏ, mang lại không gian sống trong lành và an toàn hơn.
• Với những ý nghĩa phong thủy tốt đẹp về tài lộc và may mắn đã đề cập, Ngũ gia bì còn là món quà tặng ý nghĩa, gửi gắm lời chúc công việc thuận lợi, tiền tài sinh sôi nảy nở đến người nhận.
•  Trong lĩnh vực y học cổ truyền, cây Ngũ gia bì từ lâu đã là vị thuốc quý, được sử dụng để hỗ trợ điều trị các bệnh về xương khớp, tăng cường hệ miễn dịch, và giúp giảm mệt mỏi, suy nhược.

Cách chăm sóc cây Ngũ gia bì

Cây Ngũ Gia Bì là cây khá dễ chăm sóc cho người mới bắt đầu hoặc những người không có nhiều thời gian chăm sóc cây cảnh miễn là bạn chú ý đến việc tránh tưới quá nhiều nước và cung cấp cho nó lượng ánh sáng vừa đủ.

• Ánh sáng: Ưa bóng râm hoặc ánh sáng gián tiếp. Và nên cho cây tiếp xúc ánh sáng trực tiếp nhẹ khoảng 2-4 tiếng/ngày.
• Nhiệt độ: Thích hợp nhiệt độ từ 18-30°C, và tránh nhiệt độ quá thấp (dưới 5°C). Và ưa ẩm trung bình, nên tưới phun sương cho cây cách ngày nhé.
• Tưới nước: Chỉ tưới khi đất mặt se khô để tránh tưới quá nhiều gây úng rễ. 
• Đất trồng: Tơi xốp, thoáng khí, thoát nước tốt. Có thể trộn đất với xơ dừa, trấu hun, phân trùn quế.
• Phân bón: Bón phân định kỳ 1-2 tháng/lần bằng phân hữu cơ hoặc phân NPK loãng.
• Phòng ngừa sâu bệnh: Cây ít bị sâu bệnh. Rầy nâu có thể xuất hiện khi cây ra lá non, cần cắt tỉa và dùng thuốc đặc trị nếu cần.

Cây Ngũ Gia Bì không chỉ là một loại cây cảnh đẹp mắt, dễ chăm sóc mà còn mang nhiều ý nghĩa phong thủy tích cực, giúp cải thiện vận khí, mang lại may mắn, sức khỏe và tài lộc cho gia chủ.