Cách ghép khế cảnh

Câu hỏi 12: tôi có mấy cây khế có thế rất đẹp, tết năm ngoái khi đi chơi ở chợ hoa xuân thành phố Cần Thơ, tôi thấy người ta có chưng bày những cây khé có dáng cổ thụ và được ghép đến vài giống khác nhau. Tôi định làm với những chậu trồng cây có những gốc khế của nhà mình thì liệu có được không? Nếu được xin quý tòa soạn hướng dẫn cách làm?

Trả lời: cũng giống như những loại cây ăn trái, người ta có thể ghép giống mới lên gốc của những chậu trồng cây cây gốc cũ để thay đổi giống, cây khế nhà bạn cũng có thể áp dụng cách làm này để ghép được nhiều giống khác nhau lên cùng một gốc ghép đã có sẵn dáng thế đẹp mà bạn đã có để tạo một gốc ghép có dáng thế cổ thụ với nhiều loại trái đẹp và lạ mắt.

Cách làm như sau: trước hết bạn phải cắt tỉa tạo cho cây khế nhà bạn có một dáng thế của một cây cổ thụ. Sau đó bứng trồng chúng vào trong chậu có độ lớn phù hợp. Sau khi ghép khế cảnh và trồng đưa cây vào chỗ mát, tích cực chăm sóc để cây ra tược non mới, khi nào những tược này đạt độ lớn theo yêu cầu thì ghép giống khế khác vào.

Về giống hiện này trong dân gian đang trồng nhiều loại, có loại chua, có loại ngọt, có loại khi chín trái màu vàng ươm, có loại khi chín trái lại màu hơi tráng, cũng có loại trái nhỏ, có loại trái rất lớn, có loại lá nhỏ quanh naom, có loại lá trắng, trái trắng… Tùy theo bạn thích giống nào mà ghép khế cảnh giống đó lên gốc cây khế cũ của mình.

Về ghép bạn có thể áp dụng nhiều cách, nhưng để dễ ghép, lại phù hợp với điều kiện phỉa lấy giống từ xa đem về bạn nên áp dụng một trong hai cách ghép sau đây:

*ghép bo: với cách ghép này, bạn phải chờ cho những tược mới ra trên cây khế nhà bạn lớn cỡ điếu thuốc lá trở lên thì khi ghép mới dễ thành công (để dễ phân biệt mỗi tược mới ta gọi là một gốc ghép). Trên gốc ghép, bạn dùng mũi dao nhọn rạch hai đường song song với nhau cách nhau khoảng 0.5cm, dài khoảng 1 cm, phía dưới của hai đường này cắt một đường ngang nối liền hai đường này tạo thành hình chữ U (phần này gọi là cửa sổ). Trên cây cần lấy giống chọn một cành bánh tẻ có độ lớn tương đương với độ lớn của gốc ghép, lựa lấy một mắt mầm còn tốt (không bị sứt sẹo bầm dập) sau đó dùng mũi dao nhọn rạch 4 đường xung quanh mắt mầm tạo thành một hình chữ nhật sau cho khi lắp ráp chúng vừa khít với cửa sổ đã được mở trên gốc ghép (phần này gọi là bo). Lấy mũi dao nhọn bóc tách lớp vỏ trên cửa sổ rồi đặt bo giống vào cửa sổ, sau dùng dây nilon quấn vừa chặt chỗ vừa ghép, khoảng 2 tuần sau khi ghép thì mở dây nilon ra kiểm tra, nếu thấy bo còn sống thì dùng kéo cắt bỏ đoạn ngọn của gốc ghép (cắt phía trên chỗ ghép khoảng 2-3 cm). Sau một thời gian mắt mầm sẽ nhảy tược tạo ra một cành khế là giống mới ghép vào.

* ghép chẻ ngọn: cách này tương đối đơn giản và dễ thành công hơn cách ghép trên. Ở cách này chỉ cần chờ cho tược mới ra trên gốc cây khế cũ nhà bạn có độ lớn cỡ ruột cây bút bị là có thể ghép được. Khi tược đạt yêu cầu về độ lớn thì dùng lưỡi dao lam (dao cạo râu) cắt một một đoạn ngọn của tược dài khoảng 3-4 cm, đoạn này còn được gọi là gốc ghép. Trên cây cần lấy giống cũng chọn một tược có độ lớn tương đương với gốc ghép, dùng dao lam cắt lấy một đoạn ngọn của tược này cũng dài khoảng 3-4 cm (đoạn này gọi là cành ghép), cắt bỏ hết lá trên cành ghép, sau đó cắt vạt hai bên gốc cành ghép tạo thành một hình nêm (chỗ cắt vạt dài khoảng 1 cm). Lấy dao chẻ đôi gốc ghép (chẻ sâu xuống khoảng 1.5 cm), sau đó khéo léo luồn phần vạt nêm trên cành ghép vào chỗ vừa chẻ trên gốc ghép rồi dùng dây nilon mềm quấn chặt, sau cùng dùng một bao nilon nhỏ loại trong bao chùm kín hết cành ghép và chỗ ghép.

Đưa cây ghép vào chỗ mát hoặc che nắng cho cây. Hai tuần sau nếu thấy cành ghép còn sống thì tháo bỏ bao nilon, hai tuần sau nữa có thể tháo bỏ dây quấn nilon xung quanh chỗ ghép. Sau một thời gian cành ghép sẽ ra lá mới và phát triển thành một cành khế giống hoàn toàn với cây mà bạn chọn lấy giống.

Muốn cây khế nhà bạn mang nhiều giống khế khác nhau thì bạn chỉ việc ghép thêm những giống mà mình thích. Trên đây chỉ là những hướng dẫn mang tính cơ bản, để tỷ lệ thành công cao, bạn nên làm thử sao cho thật thuần thục động tác rồi mới tiến hành ghép thật. Chúc bạn thành công.