Cách ghép cây hoa hồng

Câu hỏi 4: nhà tôi đã sưu tập được nhiều chậu trồng cây hoa hồng rất đẹp. Năm ngoái đi Hội chợ Hoa Xuân ở thành phố Hồ Chí Minh, tôi thấy người ta bày bán những cây bông mai, bông giấy nhiều màu trong rất độc đáo và đẹp mắt. Tôi chợt nghĩ nếu cây hoa hồng cũng được ghép nhiều màu như vậy chắc sẽ đẹp lắm. Vậy tôi xin tòa soạn cho tôi biết liệu cây hoa hồng có thể ghép được nhiều màu hoa trên cùng một gốc ghép hay không? Và nếu được thì xin hãy hướng dẫn cách ghép?

Trả lời: qua câu hỏi của các tôi, tôi chợt nhớ ra rằng vào dịp tết Nguyên đán cách đây vài năm, nhân ghé tham nhà anh bạn cũ ở tận miệt vườn Sa Đéc (Đồng Tháp), một người chuyên nhân giống cây ăn trái, tôi thấy nhà anh ấy có một chậu trồng cây hoa hồng mang nhiều màu hoa trên cùng một gốc, nhìn rất đẹp. Anh cho biết từ cách ghép cây ăn trái, anh đã mày mò và tìm ra cách ghép cây hoa hồng này. Được sự đồng ý của anh, tôi xin nêu ra đây kinh nghiệm ghép của anh để trả lời các bạn, hy vọng câu trả lời của tôi sẽ phần nào giúp được các bạn trong việc tạo ra một cây hoa hồng lạ và đẹp mắt.

Anh cho biết hoa hồng có nhiều loại màu khác nhau, từ màu nhung đỏ, hồng phấn, hồng hường, cho đến màu vàng, vàng đỏ xen kẽ, trắng, trắng phớt hồng… Các loại hoa hồng này đều có cùng họ hàng với nhau, nêu đều có thể ghép được với nhau trên cùng một gốc ghép là cây hoa hồng.

Về cách làm thì cụ thể như sau: trước hết các bạn phải tạo một cây làm gốc ghép, trong những cây hoa hồng vừa nêu trên loại nào cũng có thể làm gốc ghép được, nhưng để cho gốc ghép có sức sốn khỏe, sống bền lâu thì nên chọn những giống hồng dại, hồng leo, hồng tỷ muội…làm gốc ghép. Trồng gốc ghép ở chỗ đất tốt, chăm sóc chu đáo để cây phát triển nhanh,gốc nhanh lớn. Khi gốc có độ lớn cỡ cây viết chì trở lên thì tiến hành cắt cành (cắt cách gốc khoảng 3 tấc), để cây ra tược non, chăm sóc thật tốt chờ cho những tược mới này có độ lớn đạt yêu cầu thì tiến hành ghép (để cho dễ phân biệt, ta tạm gọi tược mới ra này là một gốc ghép). Cành ghép được lấy ở những cây có màu hoa đẹp mà bạn thích. Có nhiều cách để ghép nhưng với hoa hồng, bạn nên áp dụng những cách ghép sau đây thì dễ thành công hơn:

* ghép áp: nếu một trong hai cây (gốc ghép hoặc cành ghép) được trồng trong chậu hay trong sọt, trong bầu đất (tức là có thể di chuyển được) thì mới có thể áp dụng cách này. Trên cây gốc ghép chọn một cành bánh tẻ lớn cỡ cây đũa ăn cơm, trên cành ghép cũng chọn một cành bánh tẻ có độ lớn tương tự như vậy. Sau đó ở mỗi cành, cắt vạt một đoạn vỏ dài khoảng 2cm cho lộ tầng sinh gỗ (tức phải bóc hết lớp vỏ ở chỗ cắt vạt) áp hai mặt cắt vạt lại với nhau rồi dùng dây nilon quấn vừa đủ chặt, khi hai cành đã dính liền vỏ thì cắt bỏ phía trên của gốc ghép (cách chỗ ghép khoảng 2-3 cm) và cắt đứt phía dưới chỗ ghép của cành ghép. Giữ nguyên dây quấn, để cành ghép không bị tách rời nhau trong giai đoạn đầu, khi nào thấy chắc ăn thì gỡ bỏ dây nilon.

* ghép mặt (ghép bo): khi gốc ghép lớn khoảng gần bằng cây viết chì trở lên là có thể ghép được, dùng dao ghép (dao nhỏ, mỏng, nhọn, cứng) cắt một nhát ngang cành rộng khoảng gần 1cm (nhớ cắt nhẹ tay sao cho vừa đứt phần vỏ là được). Từ điểm giữa của vết cắt, dùng mũi dao xẻ dọc một đường xuống phía dưới (dài khoảng 2 phân) tạo thành hình chữ T (phần này gọi là cửa sổ). Cánh giống để lấy mắt (bo) cũng có độ lớn tương đương với cành làm gốc ghép, chọn mắt ghép mới nổi u, to, vừa nhú mầm, nhưng chưa ra lá, dùng dao ghép đặt phía dưới cách mắt mầm khoảng 5-7 mm, rồi lia lưỡi dao dọc theo cành ghép từ phía dưới lên trên, nhát cắt sẽ lấy đi một mảnh vỏ hình khiến (có chứa mắt mầm), phía dưới mảnh vỏ còn dính một ít vẩy gỗ mỏng, khi ghép phải tách bỏ vẩy gỗ này. Lấy mũi dao tách nhẹ hai mí của chữ T trên cửa sổ đặt “bo” vào giữa đường thẳng xuống của chữ T theo chiều từ trên xuống, lấy dây nilon quấn vừa đủ chặt chỗ ghép, nhớ chừa chỗ mắt mầm để chúng nảy tược tạo cây mới sau này, khoảng hai ba tuần sau nếu thấy “bo” còn sống thì cắt bỏ đoạn cành ở phía trên chỗ ghép (cách chỗ ghép khoảng 2-3 cm) để tược được phát triển mạnh.

* ghép chẻ ngọn: gốc ghép là những tược còn non có độ lớn cỡ ruột cây viết trở lên là có thể ghép được. Trên cành ghép cũng chọn những tược tương tự. Dùng dao ghép cắt bỏ phần ngọn gốc ghép khoảng 4-5cm, cắt bỏ một số lá và gai ở phía dưới chỗ vừa cắt ngọn, chẻ đôi đầu của gốc ghép vào sâu khoảng 1.5cm. Dùng dao cắt lấy phần ngọn trên cành ghép (cũng dài khoảng 4-5cm) sau đó cắt vạt hai bên của đoạn ngọn này tạo thành hình nêm (chỗ cắt vạt dài khoảng 1 cm), nhẹ nhàng đưa phần vừa vạt nêm vào giữa chỗ vừa chẻ đôi ở trên đầu của gốc ghép. Lấy dây nilon mềm quấn vừa đủ chặt, rồi dùng một bao nilon (loại trong, kích thước 4×8 cm) chụp vào chỗ vừa ghép rồi buộc chặt phía miệng bao lại để chống nước mưa xâm nhập vào chỗ ghép. Che nắng cho chỗ ghép để chỗ ghép không bị khô héo. Sau khoảng 7-10 ngày, nếu thấy cành ghép vẫn còn xanh là đã thành công, mở bao nilon, khi cành ghép ra lá mới thì có thể bỏ đồ che nắng và tháo bỏ dây nilon.

Trên đây là những thao tác cơ bản của một số cách ghép cây hoa hồng, muốn thành công  thì phải tập làm thử nhiều lần sao cho các thao tác phải thật thuần thục rồi mới ghép thật. Chúc các bạn thành công!