Cây dưa gang tây được trồng trên giàn, thường dùng để lấy quả ăn sống, hoặc lá làm rau, cây trồng làm cảnh, cho bóng mát dưới giàn. Cây ra quả nhiều, lại dễ trồng nên rất được yêu thích.
Đặc điểm cây dưa gang tây
Cây gốc ở Nam Mỹ, được nhập trồng ở các vườn gia đình ở các tỉnh miền Trung và các tỉnh phía Nam.
- Tên tiếng Việt: Dưa gang tây
- Tên khoa học: Passiflora quadrangularis L.
- Họ: Passifloraceae (Lạc tiên)
- Công dụng: Thuốc ho, gây ngủ (Quả)
Cây thân leo lớn hóa gỗ sống lâu năm, phân nhánh dài, cành vuông dẹt có cạnh. Lá đơn mọc cách, dạng trái xoan màu xanh lục bóng có gốc xẻ thùy trái tim và mũi nhọn, cuống lá có 2 lá kèm rộng, tua cuốn đơn mập đối diện với lá.
Hoa rất lớn mọc ở kẽ lá, cánh hoa hồng tía ở mặt trên, trắng nhạt ở mặt dưới có nhiều vạch mảnh màu trắng và tím. Quả mọng lớn ăn được, nhẵn bóng thon dài 20-25cm và đường kính khoảng 15cm, hạt có cơm. Mùa hoa tháng 4-7; mùa quả tháng 8-11.
Cây có hoa đẹp thơm được trồng làm cảnh leo giàn trong sân vườn, làm cây ăn quả và làm thuốc.
Dưa gang tây là cây ưa ẩm, ưa sáng, thích nghi với điều kiện khí hậu nhiệt đới nóng và ẩm hoặc hơi khô. Thường trồng dễ dàng bằng cành giâm. Dưa gang tây ra hoa quả nhiều, trồng được bằng hạt và bằng các đoạn thân.
Thành phần hóa học
Theo kết quả phân tích được thực hiện ở El Salvador, thành phần hóa học trong 100 gam phần ăn được của quả như sau:
Thành phần | Phần thịt vỏ quả | Phần hạt và bao hạt |
Độ ẩm | 94,4 g | 78,4 g |
Protein | 0,112 g | 0,299 g |
Fat | 0,15 g | 1,29 g |
Xơ thô | 0,7 g | 3,6 g |
Tro | 0,41 g | 0,80 g |
Calcium | 13,8 mg | 9,2 g |
Photpho | 17,1 mg | 39,3 mg |
Sắt | 0,80 mg | 2,93 mg |
Carotene | 0,004 mg | 0,019 mg |
Thiamine | – | 0.003 mg |
Riboflavin | 0,033 mg | 0,120 mg |
Niacin | 0,378 mg | 15,3 mg |
Ascorbic Acid | 14,3 mg | – |
Trong lá, vỏ quả và hạt non của Dưa gang tây có chứa chất glycoside cyanogenic gây độc cho cơ thể và chất passiflorine gây mệt mỏi và buồn ngủ. Do đó chỉ nên dùng khi quả đã già.
Công dụng của cây dưa gang tây
Dưa gang tây được trồng thành giàn cho leo làm cây cảnh, lấy bóng râm che nắng, vừa cho quả ăn sống hay làm rau.
Thịt quả nhầy như keo, bở như dưa bở, màu trắng hơi chua và dịu, vị nhạt, mùi dễ chịu, bao bọc các hạt và nằm ở phía giữa của quả. Thịt quả có thêm đường dùng ăn rất ngon được nhiều người ưa thích. Thịt quả chưa chín dùng nấu canh như Đu đủ (do đó người ta còn gọi là Đu đủ leo).
Hạt được dùng làm thuốc trị sán.
Theo tài liệu nước ngoài, rễ dưa gang tây với liều nhỏ có tác dụng diệt giun sán, nhưng với liều cao lại gây độc. Rễ tươi có tác dụng gây ngủ, gây mê mạnh và có độc. Cho chó khỏe mạnh uống nước sắc rễ sẽ bị tử vong trong vòng 40 phút, tim và não chó bị nhồi máu.
Lá cũng độc vì chứa acid cyanhydric.
Trên đây là một số chia sẻ về cây dưa gang tây, hy vọng đã giúp bạn đọc có nhiều thông tin hơn về loài cây cảnh, đồng thời cũng là cây ăn quả này.
Bài viết liên quan
Hướng dẫn cách trồng và cách chăm sóc cây vú sữa chi tiết
Với những ưu điểm và lợi ích tuyệt vời của vú sữa, nên được rất...
Cây thanh long: đặc điểm, cách trồng và cách chăm sóc
Thanh long là một trong những loại cây ăn quả phổ biến và đem đến giá...
Hướng dẫn kỹ thuật trồng và chăm sóc cây ổi sai quả
Ổi là loại quả không chỉ ngon mà nó còn có nhiều tác dụng chữa...
Hướng dẫn chi tiết kỹ thuật trồng và chăm sóc cây nho
Nho là một loại cây vừa cho bóng mát lại vừa cho trái ngon, ngọt....
Hướng dẫn kỹ thuật trồng cây mãng cầu xiêm cho sai quả
Mãng cầu xiêm (mãng cầu gai) được biết đến không chỉ là một thứ quả...
Hướng dẫn cách trồng cây lựu & cách chăm sóc cây lựu ra trái
Cây lựu sẽ cho ra rất nhiều quả nếu được chăm sóc kỹ lưỡng, bạn có thể...